Dworzec kolejowy w Katowicach
Dworzec kolejowy w Katowicach to nie tylko największy, ale też najważniejszy węzeł komunikacyjny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Jego historia sięga aż 1864 roku, kiedy funkcjonował jako stacja przelotowa Kolei Górnośląskiej. Z biegiem czasu jego pozycja rosła, aż do czasów współczesnych, gdyż obecnie Katowice obsługują pociągi wszystkich kategorii, w czterech głównych kierunkach.
Sam budynek dworca jest uznawany nie tylko za wybitne dzieło architektoniczne, ale także za istotny obiekt logistyczny. Decydują o tym znajdujące się tam sklepy, punkty usługowe, połączenia z innymi typami komunikacji, czy Galeria Katowicka. Ponadto dworzec posiada tzw. kategorię „premium” (obsługa tras międzynarodowych, międzywojewódzkich i regionalnych) oraz „A” ( co oznacza, że rocznie obsługuje ponad 2 mln podróżujących) przyznaną przez władze PKP.
Początki kolei na terenie Katowic to połowa XVIII wieku – właśnie wtedy nastąpił znaczny rozwój przemysłu na Górnym Śląsku, który wymusił konieczność budowy odpowiedniej infrastruktury transportowej. W ten sposób powstała stacja Katowice, która przyczyniła się do niewyobrażalnego rozrostu miasta. Pierwszy, tymczasowy gmach stacji szybko został zburzony i zastąpiony nowym, który systematycznie był modernizowany. Na początku XX wieku doczekał się przebudowy w stylu modernizmu historycznego, jednak już niecałe 50 lat później zdecydowano, że stary dworzec przy ulicy Dworcowej jest po prostu za mały dla tak dużego miasta. Powstał więc nowy obiekt, który uznaje się za najlepszy przykład brutalizmu w Polsce.
Znakiem rozpoznawczym nowego dworca kolejowego były charakterystyczne, betonowe kielichy, podtrzymujące strop hali głównej. Takie rozwiązanie, poza wartościami estetycznymi, przyniosło znaczne powiększenie przestrzeni samego obiektu. Dzięki temu powstało tam dużo punktów usługowych, restauracji i pomieszczeń biurowych, przez co gmach stał się reprezentacyjnym punktem miasta. Ponadto liczba pasażerów nowego dworca wzrosła o 220% – w samym 1974 r. było to ponad 200 mln podróżujących. Jednak budynek z czasem podupadł i stracił dawny blask, dlatego zaproponowano gruntowny remont. Ostatecznie podjęto decyzję o rozbiórce budynku dworca i budowie nowego, co spotkało się z licznymi protestami nie tylko architektów, ale też zwykłych mieszkańców Katowic.
Zadania podjęto się w ramach budowy infrastruktury związanej z organizacją Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 roku. Oprócz samej stacji wybudowano również Galerię Katowicką, która stanowi obecnie jednolity kompleks architektoniczny z dworcem. Wszystkie prace zakończono 31 sierpnia 2013 roku, a ich koszt pochłonął 70 mln złotych.
Teraz dworzec kolejowy w Katowicach to nowoczesne centrum komunikacyjne i biznesowe, mieszczące się w samym centrum miasta. Kompleks połączony jest z podziemnym dworcem autobusowym oraz otwartą specjalnie przy tej inwestycji Galerią Katowicką. W domu handlowym znalazło się blisko 250 sklepów i punktów usługowych oraz parking, który jest w stanie pomieścić nawet 1200 samochodów. Cały obiekt stanowi dziś prawdziwe serce Katowic.